Ernest Malinowski (1818 - 1899)

Ernest Malinowski był nie tylko pionierem rozwiązywania problemów inżynierskich budowy kolei na dużych wysokościach, drążeniem tuneli i budową mostów, ale także nauczycielem i człowiekiem wielu talentów, które wykorzystywał dla dobra miejscowej ludności (wszędzie tam, gdzie pracował) oraz Polonii, będą swoistym ambasadorem Polski za granicę, we Francji, a szczególnie w Ameryce Południowej. Był założycielem Towarzystwa Geograficznego w Limie, jednym z założycieli Klubu Narodowego – instytucji o charakterze polityczno-patriotycznym, członkiem Towarzystwa Dobroczynności. Miał także swój wkład w budowę fortyfikacji miasta - portu Callao i jego czynną obronę podczas bitwy z flotą hiszpańską, dzięki czemu przyczynił się do zwycięstwa Peru. Został za to uznany za bohatera narodowego. Duże uznanie jakie zyskał w tym czasie pozwoliło przekonać rząd peruwiański do budowy najważniejszego dzieła jego życia – Centralnej Kolei Transandyjskiej. Był także nauczycielem, przede wszystkim jako wykładowca w Limie kształcił peruwiańskie kadry inżynierskie.

Jego najważniejszym osiągnięciem jest zaprojektowanie i budowa Kolei Transandyjskiej, która połączyła port Callao nad Pacyfikiem z bogatymi w surowce mineralne i cenne drewno terenami Andów, aż do dorzecza Amazonki. Na jej trasie znalazła się Lima. Początkowo pomysł został uznany za zbyt rewolucyjny i niewykonalny. Angielscy eksperci uznali, że przy obecnej technologii prowadzenie linii kolejowej na wysokości prawie 5 tys. m n.p.m. morza jest wręcz niemożliwe. Jednak ostatecznie (po 10 latach od pomysłu), w 1869 r. rząd peruwiański wyraził zgodę, a 1 stycznia 1870 r. ruszyły pierwsze prace. Budowa miał trwać 6 lat, ale kryzysy finansowe zaburzyły harmonogram prac. Budowniczowie razem z Malinowskim pracowali w wyjątkowo niekorzystnych warunkach wysokogórskich, w stromych stokach musieli wykuć ponad 60 tuneli o łącznej długości ponad 6 kilometrów. Trasa musiała przebiegać też przez łącznie kilkadziesiąt mostów i wiaduktów. Wśród nich do najbardziej spektakularnych, zaprojektowanych przez Malinowskiego jest ten znajdujący się nad wąwozem Verrugas, mierzy 175 metrów długości i ma wysokość aż 77 metrów, co przez wiele lat plasowało go w czołówce światowej tego typu obiektów. Kolej sięga wysokości 4818 m. n.p.m. i przez ponad 100 lat od momentu powstania słynęła z miana najwyżej położonej linii kolejowej na świecie. Arteria początkowo miała mierzyć 219 km, ale została rozszerzona i ma ostatecznie długość 332 km. Budowa tak skomplikowanego obiektu infrastruktury kolejowej w tak trudnych warunkach była możliwa dzięki doskonałej inżynierskiej wiedzy teoretycznej i praktycznej Malinowskiego połączonej z licznymi wizjami terenowymi, co umożliwiło zaprojektowanie przez niego tak niewyobrażalnego na tamte czasy arcydzieła techniki.

Pozostawił po sobie sprawozdania, dokumentacje techniczne, opracowania geograficzno-techniczne, artykuły, a jego rękopisy odnaleziono m.in. w Bibliotece Polskiej w Paryżu. Miał też dużą rolę w sprowadzeniu do Peru innych wybitnych polskich inżynierów, czym przyczynił się do rozwoju społeczno-gospodarczego i kulturalnego tego kraju. W uznaniu zasług dla Peru został uwieczniony na pomnikach i w nazewnictwie geograficznym oraz nazwach stacji kolejowych.

Biografia

Urodził się 5 stycznia 1818 r. (dokładne miejsce nie jest znane, najpewniej na Wołyniu lub Podolu), został ochrzczony w Sewerynach na Wołyniu. Wychowywał się w szlacheckiej rodzinie jako syn Jakuba Malinowskiego, oficera armii Księstwa Warszawskiego oraz Anny Świejkowskiej, córki wojewody podolskiego. Był jednym z czwórki ich dzieci. Jego nauki w Liceum Krzemienieckim (1827-1831) zostały przerwane przez wybuch powstania listopadowego, po którego upadku wraz z ojcem i starszym bratem Rudolfem wyjechał do Paryża (jak wiele innych rodzin powstańczych). Tam kontynuował naukę w różnych placówkach m.in. w paryskiej politechnice oraz Państwowej Szkole Dróg i Mostów, którą skończył z wyróżnieniem.

W latach 1839-1952 pracował we Francuskim Korpusie Dróg i Mostów (z przerwą w latach 1948-49, kiedy wziął udział w walkach w ramach tzw. Wiosny Ludów), zajmując stanowisko inżyniera. Pracę tę odbywał zarówno we Francji, jak i francuskiej wówczas Algierii. Pod koniec 1952 r. wyjechał do Peru, zaangażowany tam na stanowisko inżyniera rządowego w ramach 6-letniego kontraktu. Był to wówczas kraj niepodległy, ale bardzo biedny, bez dobrej sieci transportowej. W Peru zajmował się projektowaniem, rozbudową i modernizacją sieci drogowej oraz kolejowej, w tym mostów i wiaduktów w wyjątkowo trudnych warunkach geotechnicznych. Odbył w tym czasie 3 wyprawy rozpoznawcze w głąb kraju, które stanowiły dotychczas swoiste „białe plamy”, ale umożliwiły mu poznanie regionów, gdzie później projektował. Swoje najbardziej ambitne zadanie rozpoczął w 1869 r. – było to zaprojektowanie i nadzorowanie budowy kolei transandyjskiej - czyli połączenia wybrzeża Pacyfiku z dorzeczem Amazonki. Plany te miał już od 1959 r., jednak początkowo pomysł był uznany za nierealny. W 1876 r. budowa osiągnęła swój najwyższy punkt, dzięki czemu stała się wtedy najwyżej położoną na świecie linią kolejową.

W 1879 r. wybuchła wojna Peru z Chile, dlatego przebywał czasowo w Ekwadorze, gdzie pozostał tam kilka lat projektując i budując linie kolejowe. W 1886 r. wrócił do Peru i do końca życia współpracował przy konserwacji zbudowanej z jego inicjatywy kolei. Wykładał również w Limie w politechnice, będąc kierownikiem katedry topografii.

Zmarł na atak serca 2 marca 1899 r. w Limie, gdzie został pochowany na cmentarzu Presbitero Maestro w dzielnicy La Victoria, z wszelkimi honorami przynależnymi dla bohaterów narodowych.